تجلیل غریبانه از یلدا رسم کهن آریایی؛ فرهنگیان: “آئینهای باستانی برای حفظ فرهنگ ضروری است”
شب یلدا/چله؛ جزئی از رسوم کهن و آئین باستانی مردم آریایی است. خانواده ها در طولانی ترین شب سال گرد هم آیند و سیاهی این شب دراز را باهم میگذرانند تا روشنایی فرا رسد.
خانواده ها در این شب با روشن ساختن شمع با هم غزل و شعر میخوانند و فال حافظ را ورق میزنند.
درکنار شعر خوانی فامیل ها بساط میوه های خشک و تر، از جمله انار و هندوانه را نیز در منازل شان پهن میسازند.
آگاهان امور فرهنگی یلدا را یک واقعه و میراث فرهنگی میخوانند که از گذشته به ارث گرفته شده و مناسبت برای خوشی میان هم قطاران است.
خلیل الرحمن فایز شاعر و نویسنده در بادغیس به این باور است که یلدا در طول تاریخ با فرهنگ عجین بوده و جزئی از فرهنگهای خوب جامعه است.
آقای فایز میگوید: نگهداشت رسوم و آیین های باستانی چون یلدا، نوروز و سایر مناسبت های اجتماعی، برای حفظ فرهنگ جامعه ضروری است.
آقای فایز می افزاید که: ” باید این مناسبت ها باشد تا یاد آوری کند که این جامعه تنها متعلق به امروز نیست بلکه فرهنگ آن به هزاران سال بر میگردد”.
گفته های در باره بدعت بودن تجلیل از یلدا نیز مطرح شده اما آگاهان باور دارند که یلدا از شعایر دینی نیست و در حوزهی دینی بررسی نمیگردد بلکه جزئی از شعایر فرهنگی در جامعه است.
امسال تحولات اخیر در کشور مراسم تجلیل از یلدا را کم رنگ ساخته و برای تجلیل آن افراد انگشت شماری غریبانه آماده گی گرفته بودند.
برخی از خانوادهها که یلدا را تجلیل کرده اند، آن را رسوم عامه از شهروندان میدانند . آنان تاکید دارند که این شب را بخاطر صمیمیت و مهم دانستن وقت و زمان تجلیل کرده اند.
محمد فهیم هاشمی یکی از کسانی است که شب یلدا را تجلیل کرده. او میگوید: درگذشته مردم بهتر از شب یلدا تجلیل میکردند اما حالا بنابه مشکلات اقتصادی بیشتر سفره های یلدایی غریبانه بوده است.
در میان مردم شب یلدا به عنوان شب چله هم مشهور است و تفاوت این شب با سایر شب های سال یک دقیقه است.
با گذشت یلدا، طول شب های سال کوتاه و روزها بلند میگردد که درواقع از آن پیروزی روشنایی بر تاریکی یاد شده است.
از سوی هم گفته میشود که یلدا بیش از آنکه یک واقعه اجتماعی باشد، در ادبیات از آن استقبال شده و در طول تاریخ همراه و همگام با ادبیات بوده است.
بیشتر شاعران در اشعار و سروده های شان به یلدا اشاره داشته اند. از جمله حافظ شیرازی که گفته است:
“باد آسایش گیتی نزدند بر دل ریش
صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود”