صنعت قالین‌بافی در ولایت بادغیس که در گذشته‌های نه چندان دور بخش‌بزرگ از درآمد خانواده‌ها را تشکیل می‌داد اکنون کمرنگ شده و کمتر به چشم می‌خورد. قالین‌بافی، هنری که از نسل به نسل منتقل شده، هنوز هم در دل زنان بادغیس جاری است. در گوشه‌ای از اتاق‌های ساده در بادغیس، صدای «دفه» که با هر […]
صنعت قالین‌بافی در ولایت بادغیس که در گذشته‌های نه چندان دور بخش‌بزرگ از درآمد خانواده‌ها را تشکیل می‌داد اکنون کمرنگ شده و کمتر به چشم می‌خورد.
قالین‌بافی، هنری که از نسل به نسل منتقل شده، هنوز هم در دل زنان بادغیس جاری است.
در گوشه‌ای از اتاق‌های ساده در بادغیس، صدای «دفه» که با هر ضربه، گره‌ای محکم‌تر به قالین می‌بندد، در هم آمیخته با زمزمه‌های زنی که دست‌هایش از سال‌ها کار سخت، پینه بسته است.
خدیجه، زنی ۲۹ ساله، یکی از صدها زن قالین‌باف در بادغیس است که از مادرش این هنر را آموخته و حالا با دستانی که پر از تجربه‌اند، تار و پود زندگی خود و فرزندانش را می‌بافد.
او با پنج کودک قد و نیم‌قد، میان کارهای خانه و بافت قالین، روزهای خود را سپری می‌کند.
او می‌گوید: “قالین‌بافی نه تنها یک هنر است، بلکه تنها راه تأمین مخارج خانواده‌ام نیز محسوب می‌شود، هر قالینی که می‌بافم، با پول آن مواد خوراکی و نیازهای روزمره خانه را تهیه می‌کنم.”
در خانه‌ای دیگر، ماه‌گل، زن ۴۵ ساله و باشنده ولسوالی آبکمری، هنوز هم خاطرات روزهایی را در ذهن دارد که شب‌ها در زیر نور کمرنگ؛ چراغ رکابی، همراه با همسایگانش قالین می‌بافت.
او که حدود ۲۰ سال از عمر خود را پای این هنر گذاشته است، با حسرت از دوران شکوفایی قالین‌بافی در بادغیس یاد می‌کند. “زمانی هیچ زن و دختری نبود که نقش و نگاره‌های قالین را بلد نباشد اما حالا با کمبود حمایت، این هنر کمرنگ شده است.”
او این هنر را به دختر بزرگش نیز آموخته، تا شاید روزی دوباره رونق گذشته را تجربه کند.
با این حال، نشستن‌های طولانی و کار مداوم، او را دچار مشکلات مفصلی کرده است، تا حدی که دیگر نمی‌تواند مانند گذشته قالین ببافد.
قالین‌های دست‌بافت افغانستان به دلیل کیفیت بالا، رنگ‌های طبیعی و طرح‌های منحصر به فرد، در بازارهای جهانی شناخته شده‌اند.
با این حال اما آگاهان امور بازرگانی نبود برنامه‌های حمایتی، دسترسی محدود به مواد خام و بازارهای خارجی، و درآمد کم را از جمله مشکلاتی می‌دانند که زنان قالین‌باف با آن‌ها مواجه‌اند.
ناهیده رحیمی، آگاه امور بازرگانی می‌گوید: “اگر نهادهای ملی و بین‌المللی از این صنعت حمایت کنند و برند/جنس قالین افغانستان را تقویت نمایند، این هنر می‌تواند به یکی از منابع اصلی درآمد کشور تبدیل شود.”
در همین حال اما وزارت صنعت و تجارت اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۹۶۰ تُن قالین به ارزش ۱۵.۳۶ میلیون دالر به کشورهای مختلف صادر شده است.
عبدالسلام جواد، سخنگوی این وزارت، تأکید دارد که برنامه‌های برای گسترش این صنعت در ۳۴ ولایت کشور در نظر گرفته شده است.
با این همه، زنان بادغیس هنوز هم با دستانی که بوی پشم و رنگ می‌دهد، گره‌های زندگی‌شان را بر تارهای قالین می‌زنند.
برای آنان، هر تار قالین نه فقط یک هنر، بلکه بازتابی از تلاش، امید و آرزوهای‌شان برای آینده‌ای بهتر است.
- نویسنده : خبرگزاری نریمان
- منبع خبر : خبرگزاری نریمان
